Werkbeschrijving kozijnen oliën

Door Marleen
Ik zal hier stap voor stap uitleggen hoe wij onze eikenhouten kozijnen behandelen en welke materialen we gebruiken.

Ik heb alle benodigde materialen besteld op internet, bij deCokerije. Via e-mail hadden we van te voren al contact, zodat ik goed geïnformeerd de bestelling kon plaatsen. De volgende dag had ik de spullen in huis en kon ik aan de slag!

Mijn bestelling: 20 liter Verbeterde Chinese houtolie (tungolie), 5 liter verrijkte lijnolie, 5 liter terpentijnolie, oxaalzuur, lijnoliezeep, 500 poetsdoeken en een paar kwasten. En een stapel folders voor geïnteresseerden.

Ik begon met het overschenken van de 20 liter tungolie. Want als er zuurstof bij de olie komt, zal deze uitharden. Dus iedere keer als je nieuwe olie neemt uit de jerrycan, komt er weer zuurstof bij waardoor de olie in de jerrycan hard wordt. 

Het laatste restje olie moest gezeefd worden omdat er al wat was uitgehard in de jerrycan.

Beter dus om de olie over te schenken in kleinere verpakkingen, die je kan samenknijpen om de lucht eruit te laten. Je kan hier speciale zakken voor kopen, maar ik koos voor die 2 liter kunststof melkpakken. Toevallig heb ik die ooit een heleboel opgespaard voor... je weet maar nooit! Nu kwamen ze dus goed van pas.

Na gebruik de lucht uit het melkpak knijpen, zodat er geen zuurstof bij kan komen.
Het ziet er een beetje rommelig uit, maar het werkt wel!

 De eerste stap in het kozijnen-proces is het schoonmaken. Onze eikenhouten kozijnen hebben al een jaar onbehandeld in het huis gezeten. Die zijn al behoorlijk grijs geworden. En onbehandeld eikenhout krijgt vlekken als het nat wordt van de regen. Met oxaalzuur kan je dat allemaal heel makkelijk weer schoon krijgen.

Oxaalzuur is poeder wat je moet oplossen in warm water. 100 gram op 1 liter water. Ook dat doe ik in een melkpak, heel handig, altijd klaar voor gebruik.

Oxaalzuur in poedervorm. Mengen met water in een melkpak. Super handig!

Oxaalzuuroplossing kan je met een kwast aanbrengen op het hout. Even laten intrekken. Daarna heel goed schoonspoelen met water (afnemen met een natte doek). Ik nam ieder kozijn drie keer af, en pakte steeds nieuw water. Misschien was dat wat overdreven, maar ik wilde zeker weten dat er geen oxaalzuur achterbleef op het kozijn. Daarna heel goed laten drogen voordat je het gaat schuren.

Hier een serie foto's van het schoonmaken:

Lelijke vlekken van de regen, en flink vergrijsd.

Met een kwast de oxaalzuuroplossing aanbrengen op het hout. Handschoenen aan!

Daarna heel goed schoonmaken met water.

En schoon is uw kozijn...!

Hier nog een mooie voor- en na-foto:

Ik had het eerst schoon gemaakt met water, maar dat hielp niks. Maar oxaalzuur werkt prima!

Na het schoonmaken en afspoelen met water.

Als het kozijn droog is, begint het Grote Schuurwerk. Eerst met de schuurmachine met korrel 80, dan korrel 120. De hoeken wilden we niet scherp hebben, maar een beetje afgerond. Dat deden we met een haakse slijper met een lamellen(schuur)schijf. Lekker snel, maar heel gevaarlijk, want als je per ongeluk een foutje maakt heb je een hap uit je kozijn. Gelukkig kan Alex erg nauwkeurig werken, en heeft ze 32 kozijnen perfect de hoekjes afgeslepen. Daarna alles gedaan met een handschuurblokje korrel 80, en als laatste korrel 240. De kozijnen werden spiegelglad!

Schuurmachine....

Haakse slijper.... (nu even niet storen!)

... en schuurblokje.

Vlak voor het oliën maken we het kozijn stofvrij met de stofzuiger of een borstel.

Dan komt het olie-werk. De olie deden we er in drie lagen op. De eerste laag moet met ca 30% terpentijnolie verdund worden, want dunnere olie trekt dieper in het hout. Dus in een 2 liter melkpak is dat 600 ml terpentijnolie en 1400 ml tungolie. De 2e laag met 10% verdunnen, dus 200 ml terpentijnolie en 1800 ml tungolie. De derde laag is pure tungolie.

Een goede administratie is belangrijk als je veel kozijnen moet doen. Anders raak je gegarandeerd de tel kwijt! Naast ieder kozijn hielden we een lijstje bij (wat straks toch weg gestuct wordt)
C = Cleaned, S = Sanded, O30 / 10 / P = Oiled 30% / 10% / Pure

Op de doppen en op de fles schrijf ik wat er in zit.

De olie die we nodig hebben, schenken we in een brede jampot. Die kan je makkelijk dicht maken als je het even niet gebruikt (maar niet te lang in de pot laten zitten, want dan komt er een vel op)

Voor het aanbrengen van de olie gebruiken we gewone goedkope kwasten. Ik had ook speciale kwasten gekocht bij deCokerije, maar die vond ik niet speciaal fijner of beter. En dan kwasten maar! Zo fijn dat dat allemaal niet netjes hoeft zoals bij lak.

Tungolie aanbrengen met een kwast

Kwasten bewaar ik in een afsluitbare kwastenpot met onderin een laagje terpentijnolie.

Dan in laten trekken en na 15 tot 30 minuten (afhankelijk van de temperatuur) de rest er af vegen met een doek. Let op dat je het niet te lang laat drogen, want dan wordt de olie plakkerig en krijg je het er nauwelijks meer af! Ik voel regelmatig met mijn vinger aan het geoliede kozijn, of de olie al een beetje dikker wordt. Als je dat voelt, dan is het precies het goede moment om het af te nemen. Niet meer langer wachten! (Ik heb één keer gehad dat tijdens het drogen het kozijn in de zon kwam. Toen droogde de olie in een mum van tijd op en was ik dus te laat. Ik was wel een uur bezig met de oude olie er af te krabben met een plamuurmes, proberen op te lossen met terpentijnolie en opnieuw te schuren. So, don't try this at home! :-))

Steeds als je doek verzadigd is met olie, dan een nieuwe doek pakken. Voor 32 kozijnen x 3 lagen hadden we wel 500 doeken nodig.

Nadat je een laag olie hebt aangebracht, minimaal 1 dag laten drogen voor de volgende laag.

Tussendoor schuren of niet? Voor de olie maakt het niet uit of je wel of niet schuurt, want die hoeft niet te hechten op de vorige laag, maar moet IN het hout trekken. Schuren is soms nodig na de eerste laag, als het oppervlak wat ruwer geworden is doordat er houtvezels overeind zijn gaan staan. Schuur dan met minimaal korrel 180 omdat je vanaf dat niveau de schuurkrassen niet meer ziet en dus een glad resultaat krijgt. Schuur niet te serieus omdat je dan weer nieuwe vezels los trekt waardoor het euvel zich blijft herhalen.

En dan, het eindresultaat!

De knoesten komen prachtig uit met de olie.

 Ik heb ook de natuurstenen drempels met olie behandeld, ook heel mooi geworden!

Was eerst mat grijs, nu diep glanzend antraciet.

Let op: bij (tung)olie is er kans op broei en spontane ontbranding van de gebruikte lappen. Laat deze dus uitgespreid drogen, bewaar ze onder water of in een afgesloten metalen trommel.

Anders krijg je dit.... Gelukkig hadden we het op tijd in de gaten...