Proefje leistenen plakken voor de douche

Als volgende week de vloer in de badkamer ligt, kan ik oa beginnen met het afwerken van de douchewand met de leisteentjes. We hebben een tijd terug een paar kratten leisteentjes opgehaald en willen die gebruiken om een houten wand (die altijd een beetje 'werkt') waterdicht af te werken. Daarvoor wil ik ze met flexibele tegellijm op de muur plakken. 

Vandaag een proefje gedaan. Het werkt uitstekend; mooi plat, mooi stevig. 

... totdat opeens de hele leistenen plaat naar beneden begon te schuiven.... 

Leisteen neem, in tegenstelling tot tegels, amper vocht op. Daardoor blijft de lijm heel lang vochtig en dus ook zacht. De plaat zit voor minder dan 1/3 vast aan de muur, en voor 2/3 aan een andere lei (die voor minder dan 1/3 vast zit aan de muur etc etc).

Bij de tweede poging hou ik de onderste stenen met een lat tegen om naar beneden te schuiven. Zo zou het moeten kunnen om vele lagen te plakken zonder dat het gaat schuiven. Maar voor de zekerheid zal ik de muur niet in 1x helemaal vol plakken.

Inbouw bad (2)

Het bad heeft een stevige, stenen ondergrond nodig om de stuk te dragen. Daarvoor gebruik ik betonnen steentjes en cement. Daar kan je echter geen grote stukken horizontaal mee bouwen. Met Ytong blokken gaat dat wel. Het is dus een mooie verzameling materialen geworden!

 

 

Extra isolatie, met strotouwtjes op z'n plek gehouden, daarna klemt het muurtje de isolatie wel vast. Betonklinkers metselen gaat best makkelijk, omdat de beton bijna geen water opneemt. De cement blijft dus best lang bewegen. Dat heeft als nadeel dat je maar een paar laagjes per dag kan doen, anders houdt het geen vorm.

Om aan de achterkant een blok Ytong neer te leggen heb ik twee blokken vertikaal neergezet (met een steen er onder omdat ze net te laag waren). Blokkenlijm vond ik te duur, dus heb een zak MP75 gips genomen, daar zijn die blokken ook prima mee vast te zetten.

Daarna het muurtje afgemaakt. De bovenkant loopt in de bocht meteen schuin naar binnen. De vorm komt er al aardig in! Nu lekker drogen en uitharden: dat duurt een stuk langer vanwege de betonnen steentjes.

Komende vrijdag komt er een stukadoor om de kalkvloer te maken en uit te leggen hoe ik de andere muren met kalk kan afwerken.

De laatste bomen zijn geent!

Het was even wachten tot ook het laatste kersen-enthout binnen kwam, maar vandaag hebben het project 'enten' afgerond. We hebben ongeveer 200 bomen geent: peren, appels, pruimen, nachi-peer, kersen, van alles. Nu maar hopen dat ze aanslaan en dat we ze volgend jaar in het voedselbos kunnen zetten. 

Alles staat in potten (die mag ik van een naburig hoveniersbedrijf uit de container vissen) met potgrond (nu nog uit zakken, volgend jaar maken we bladcompost) op de nieuwe oude kweektafels. We hebben er nu 4 in gebruik en ook in de kas staan zaailingen en stekken. 

Van de eerste enten kunnen we de knoppen al zien uitkomen; dat geeft de burger moed :-)

In de kippenwei en rond een pruimenboom staan vele kers/pruim-worteluitlopers. Daar hebben we ook mooie enttakken op gezet. 'Uit de hand' enten (de onderstam uitgegraven) is een heel stuk makkelijker om te doen dan als de plant vast zit. Maar het gaat! 

We hebben een paar 'lekkere' kersen geent ('Germedorf').

Ook hebben we een bestuiver ('Regina') geent voor de kersen die er staan. Deze geven namelijk amper kersen... Ik heb zelfs een bestuiver in de bestaande boom geent, zodat de boom nu opeens wel 'zelfbestuivend' gaat zijn. 

Het gaat natuurlijk nog twee jaar duren eer deze ent gaat bloeien, maar grappig is het wel!

Inbouw bad (1)

De muur achter het bad is klaar, nu kan het bad geplaatst. Eerst natuurlijk de afvoer aansluiten, want daar kan je later niet meer bij. Bij het aansluiten bleek dat de PVC-leiding precies tegen een uitstekende schroef van de oude poten aan kwam. Het was een beetje modderen om die er nog af te slijpen....
Met een emmer water heb ik gecontroleerd of het afschot goed is, en of de afvoer lekte. Beiden zagen er goed uit!

Met hoekjes en wiggetjes heb ik het bad op 4 plaatsen tegen de lemen muur aangeschroefd. Dat moet echt heel stevig, want als het bad gaat werken door het warme water (en het verschil in gewicht) moet de stuuk niet gaan scheuren.

Hoe komt de achterkant er uit te zien? Het zou wel fijn zijn als er een horizontaal vlak komt, dan kun je daar nog wat spullen neerleggen. Maar hoe hoog wordt het, en hoe sluit het aan op de ronde en schuine bladrand? En hoe zorg je er voor dat er geen plassen water achterblijven? 

We hebben van alles uitgeprobeerd met karton en weten hoe het moet worden. Nu nog maken! 

WC gestuukt

Een paar dagen lekker warm en droog weer, dus even lekker met leem in de weer. Na de muur van de badkamer waar het bad tegenaan komt ben ik de muren van de WC wezen stuken.

De ondergrond van deze muren is houten schroten. Leem blijft daar redelijk op hangen, maar beter is het om het te fixeren met wat structuur. Daarvoor gebruik ik heidemat. Helaas had ik niet meer genoeg, en ik had ook geen zin om speciaal daarvoor op pad te gaan een stuk bij te komen. Dus van wat restjes de losse takjes vastgeniet. Samen met een berg stro in de leem verwacht ik dat het lekker stevig vast komt te zitten. De muur is een jaar geleden gemaakt, de werking zal wel uit het hout zijn. 

Luisterboekje er bij en smeren maar! Een dikke laag met lekker wat gehakselde stro er in als wapening.

Deze eerste laag heb ik een paar dagen laten drogen: de muur is dan nog wel nat, maar niet meer heel zacht. Dan kan de tweede laag er op.

Deze tweede laag is zonder stro. Ik zet hem er stevig smerend op en ga met een reitje de laag vlak maken. In twee richtingen schraap ik de bulten er af, en de dalen (die zijn nog helemaal glad) vul ik met nieuwe leem op.

Dan een voor mij nieuwe truuk die heel goed werkt: schuren. Ik had jaren geleden al zo'n plank gekocht, maar wist niet goed hoe te gebruiken. Want het wordt zo ruw! Nou, dat ruwe is precies de bedoeling: door met de schuurspaan er lekker in alle richtingen overheen te schuren schraap je de bulten af en vul je de kuilen op. Op deze manier krijg je het heel snel mooi vlak. Maar wel ruw natuurlijk!

Met de RVS vlakke spaan heb je het ruwe zo weer vlak. En dan is het meteen strak. Hoewel: er piept overal nog stro en heide door de stuklaag heen, dus die moet je overal lostrekken / afbreken en vervolgens de gaten vullen. Soms komt de heidemat door de stuuklaag heen: dan even (dwars door de leemlaag heen) een nietje doorheen jagen. Opvullen en weer vlak maken. 

De binnen hoeken vragen om een vast hand, maar zijn prima te doen. Na een paar uur drogen nog een keer vlakken, elke keer wordt het weer gladder en harder.

Inmiddels is het weer kouder en veel regen, dus benieuwd of de stuuk eerder droog is dan de graankorreltjes wortel schieten!

Muur bad en ventilator

Er was nog 1 muur in het huis waar je de strobalen kon zien zitten: in de badkamer. Maar nu is die ook afgewerkt. 

Er moest een ventilator in, en dat valt niet mee in een strobalen muur. Het gat is zo gemaakt, maar je moet natuurlijk wel hout hebben om de ventilator aan vast te schroeven. 

Een gat in de buitenmuur maken met een las-hamer. Vervolgens met een verlengde boorfrees door de strobaal heen voor het gat van de ventilator.

Er zat gelukkig wat hout in de buurt: een panlat waarmee de strobalen zijn vastgezet, en een paneel (links). Daaraan kon ik een plankje vastschroeven, evenals aan de panlat. Door ook latjes van het binnen-plankje naar het buitenplankje (evenwijdig aan het gat) te maken is het geheel lekker stevig geworden.

Dan kunnen de grootste gaten gevuld! De muur is goed nat gemaakt om de stuuk te laten hechten aan de bestaande leem.

De leembak is weer in gebruik!

Een op sommige plekken dikke laag leem met stro om de muur vorm te geven. Er is geen stro meer zichtbaar....

En daarna een laag om de muur mooi vlak te krijgen. Het is 1 van de laatste muren die gestuukt moeten worden, en je ziet zeker verschil met de eerste muren die ik heb gestuukt. Ervaring krijg je net nadat je het nodig hebt.... 

Nu kan ik beginnen om het ligbad aan te sluiten en in te bouwen.

Enten

Ter voorbereiding van het aan te planten voedselbos / permacultuurtuin heeft Marleen onderstammen en enthout verzameld. De kweekbakken zijn klaar, dus enten maar! 

 
Met het voedselbos-groepje uit de buurt hebben we een entcursus geregeld: Jade heeft ons geleerd enten: de 'verbeterde plakent' (als onderstam en enthout dezelfde diameter hebben) en de 'driehoeksent' (als de ent veel dunner is dan de onderstam). Een gezellige, nuttige middag in de zon en (record) warm. 

Hier is Jade aan het uitleggen.

De onderstammen zijn niet allemaal geleverd: 1 leverancier was ons vergeten, de andere had slechts de helft opgestuurd. We konden dus maar mondjesmaat aan de slag: alleen dikke hoogstam appels (100x) en een paar peren-onderstammen waren er.

Met een leesbrilletje op en warm aangekleed heb ik het ene enthout na het andere op de onderstam gezet. Ondertussen was Marleen aan het aftapen, insmeren met lakbalsem, labelen en de volgende takken uitzoeken. 

Voor de driehoeksent (door sommigen ook spleetent genoemd) snij ik de ent net iets anders; ik maak er een soort boeg van een schip van om de bast van de onderstam als een boeggolf weg te drukken. Om deze manier gaat de ent heel goed in de bast van de onderstam.

 

Als labels gebruiken we polsbandjes voor festivals. Die zijn niet duur en zijn aardig uv bestendig. Nu maar hopen dat de stift het ook lang uithoudt want de kleur heeft geen betekenis... 

Rechtsvoor een driehoeksent (dun sprietje aan een dikke onderstam), linksvoor een verbeterde plakent.

Trots op zoveel moois!

Plan voor het bestrijden van onze boktorren

Al eerder hebben we een bedrijf laten komen om ons te laten adviseren over het bestrijden van de boktorren die in de Douglas palen zitten. Er zijn een paar mogelijkheden: 

Verhitten. Bij 55 graden gaan de larven dood, dus als je het hele huis tot zo'n 80 graden verwarmt, dringt de warmte genoeg in de dikke balken en gaan bijna alle boktorren dood. Maar... hout en leem vinden deze temperaturen niet leuk. Scheuren en barsten overal....

Vergassen. Het hele huis inpakken en er sulfurylfluoride in spuiten, twee dagen laten zitten en dan is echt alles dood dat zich in het huis bevindt. Larven, boktorren, houtworm, planten en de poezen als we die zouden vergeten... Maar het gas is echt heel giftig, ook nog eens een broeikasgas, en zo'n behandeling is vreselijk duur. Ongeveer de helft van wat het huis tot nu toe gekost heeft.

Vandaag kwam er een adviseur uit Duitsland om onze situatie te bekijken en om advies te geven over meer ecologische manieren om van die beestjes af te komen. 

Boktor wil graag warm en droog hout, dit in tegenstelling tot houtworm, die van vochtig hout houdt. Zodra je in een huis met boktor gaat wonen (en dus verwarmen) wordt het hout droger en daarmee interessanter voor de boktor. Houtworm ga je uiteindelijk vanzelf kwijtraken, omdat het hout steeds minder voedzaam wordt. 

We hoeven ons geen zorgen te maken om hout dat niet zichtbaar is. Boktor merkt aan verschil in temperatuur en vochtigheid waar de 'uitgang' is, en dat is altijd een open kant. Als er een boktor bijvoorbeeld het hout uit komt en blijkt dan in een strobaal te zitten, dan zal die nooit een andere boktor vinden en gaat dood zonder nageslacht. Gaat 'ie door de woonkamer vliegen en vindt een soortgenoot van het andere geslacht, dan heb je voor 300 nieuwe boktorren de eitjes ergens in je hout... 

Er zijn twee maatregelen die we kunnen doen om er voor te zorgen dat je langzaam maar zeker van de boktorren afkomt: zodra je er ergens eentje hoort knagen, met (magnetron-)straling verhitten tot 'ie dood is, en in de zomer (als het uitvlieg-tijd is) met feromoon-vallen de uitgevlogen torren vangen voor ze voor nageslacht hebben gezorgd. Op deze manier zullen er elk jaar minder torren zijn, en raak je ze vroeg of laat allemaal kwijt. Het is goedkoop maar arbeids-intensief. 

De adviseur zet geregeld de microgolf in bij bestrijding van boktor. Maar dat heeft een paar nadelen: ijzer in het hout geeft problemen. Net als het lepeltje in een kop koffie in de magnetron voor problemen zorgt (vonken en zo), doet ijzer in hout dat ook. Dat wordt namelijk heet en smeult het hout direct om de spijker of schroef weg. Er ontstaat geen brand, maar de spijker of schroef komt wel los te zitten... 

Toch menen we een manco te zien in de werkwijze van de adviseur. Om dat uit te leggen eerst wat over de werking van een magnetron. Een magnetron produceert elektromagnetische straling van een frequentie die dicht bij de eigenfrequentie van watermoleculen ligt. Watermoleculen gaan dus resoneren, en daarbij absorberen ze de straling. Het gevolg is dat het water warm wordt, terwijl het glazen kopje waar het water in zit amper straling absorbeert en dus niet warm wordt. 

De adviseur gebruikt een magnetron om hout op te warmen tot een temperatuur van 55graden. Daarmee zijn namelijk alle boktorren dood. Maar... hout bevat amper vocht en absorbeert dus maar weinig straling. Het duurt dus heel lang (zeg 20 minuten) tot het hout die temperatuur heeft aangenomen. De spijkers die in het hout zitten zijn dus minutenlang gloeiend heet, en logisch dat die los komen. 

Een larve van een boktor bevat relatief veel water en zal dus relatief veel straling absorberen. Het zou kunnen zijn dat een paar seconden (misschien een tiental) al genoeg is de larve uit te schakelen, terwijl de spijker dan nog niet gloeiend heet is. Wel de voordelen, niet de nadelen. En hoe weten we of het beestje stuk is? Als je het daarna niet meer hoort knagen

Magnetronstraling is onzichtbaar, je ruikt het niet, je voelt het niet, maar is zeker schadelijk. We zullen goed moeten onderzoeken hoe we dit veilig en verantwoord kunnen doen. Je kan het afschermen met metaal en absorberen met water, dus er zijn verschillende mogelijkheden het veilig te doen.

Kortom: we gaan proberen of we met een magnetron van die beestjes kunnen uitschakelen zonder het huis te beschadigen. Er zijn CE-gemarkeerde magnetrons te koop voor deze toepassing, maar die zijn schreeuwend duur. Er zijn in Letland / Ukraine magnetrons te koop voor deze toepassing voor een paar duizend Euro. Er zijn op Marktplaats magnetrons gratis. Hier gaan we ons binnenkort
eens in verdiepen...

Kweekbakken plaatsen

We wilden gaan stekken, scheuren, zaaien en enten. Dus er moesten kweekbakken in gebruik genomen worden. Er was ruimte tussen de kas en de gele container, dus die hoek heeft Marleen opgeruimd, zeil op de grond tegen onkruid gelegd met een mooie laag snippers er overheen. 

 

Stoeptegels op de snippers, de marktkraam-steunen er onder (even stellen om het juiste afschot te krijgen) en de bak kon er op. 

Het zijn lekker grote tafels, maar als je lekker veel planten wilt kweken is zo'n bak meteen vol. Door de ruimte naast de kas anders in te richten (ruim eerst de kelder op voor je de zolder gaat leeghalen...) konden er nog twee tafels bij. 

 
Sjef kwam een dag helpen: eerst elders plaats maken, dan de ruimte vrij maken (lang leve de skidster), poten plaatsen en op hoogte stellen. Aan het eind van de ochtend stonden er twee tafels bij!

(en meteen het laatste haardhout gekloofd en in het hok gestapeld in het mooie lenteweer!)

Bad voorbereiden

We gaan een bad inbouwen. Er zijn wel meer baden ingebouwd, maar eigenlijk alle inbouwbaden zijn (recht)hoekig. We willen een rondig inbouw-bad. Dat die niet bestaan heeft een reden; het is namelijk heel lastig om een inbouwbad dat rondig is in te bouwen. Maar 'lastig' is niet 'onmogelijk'.

We hebben een mooi rondig (vrijstaand) bad gekocht met de bedoeling dat in te bouwen. Maar nu blijkt dat zo'n bad heel anders in elkaar zit, en daardoor bijna niet in te bouwen is. 

Bijna. Want 'kan niet', daar doen we eigenlijk niet aan.

Zo moest de sifon vervangen worden door een inbouw-sifon, waarbij de bediening van de afvoer-plug in de overloop is geplaatst. Maar omdat een vrijstaand bad veel dikker (en steviger) is gebouwd dan een inbouw-bad (dat stevigheid krijgt van het muurtje eromheen) paste de sifon er niet in. 

Met de frees heb ik ter plaatse van de overloop het bad dunner gemaakt. Het frezen van polyester is een beetje vies werk, dus het bad naar buiten en omgekeerd op schragen gezet.

Met een houten plaat een soort mal gemaakt voor de frees: een ronde verdieping met een vlakke bodem. Schroeven in polyester lukt alleen na flink voorboren. En voorboren in een bad is... spannend! Want je wilt niet dat je door de hele wand heen gaat, haha!

Ook het instellen van de frees heb ik goed gecontroleerd: gaat er teveel af, dan is het bad afgeschreven... Maar het is een mooie verdieping geworden. Ook naar boven toe moest er polyester weg om de leiding ruimte te geven. (Als het bad dadelijk omgekeerd is, loopt de leiding naar beneden...). Daar zie je nu dat het bad dubbelwandig is gemaakt: aan de bovenkant op de foto is de ruimte tussen de twee lagen te zien.

De overloop-leiding past nu goed in de uitsparing, en de wanddikte is dun genoeg voor de schroefdraad van de overloop.

Ook de schroefpoten konden niet gewoon vast; de sifon heeft voorrand. Ik heb de beugel in tweeen moeten slijpen en met een strip weer aan elkaar gelast. Ik vraag me dan wel eens af hoe andere mensen zoiets doen. Maar ik misschien dat anderen zoiets gewoon niet doen.

De volgende voorbereidingen zijn het klaarmaken van de leemmuur en het maken van een houten rand die het bad gaan steunen en waarmee het bad gefixeerd kan worden t.o.v. de muur.

Het is nog steeds erg vochtig buiten, dus de leem wilde niet snel drogen. Uiteindelijk toch maar een ventilator er bij gezet, dat hiep goed.